آموزش عربی متوسطه

پرسش و تمرين

1. معناى مشهور باب افعلال چيست؟

2. ماضى باب افعلال را از فعل خَضِرَ صرف كنيد.

3. معناى باب استفعال چيست؟

4. فعل غَفَرَ را به باب استفعال ببريد و چهارده صيغه مضارع استفهامى آن را صرف كنيد.

5. هر فعل ثلاثى مجردى كه به باب افعيلال برده شود، ماضى، مضارع و مصدر آن بر چه وزنى مى آيد؟ يك مثال بزنيد.

6. فعل خَضِرَ را به باب افعيلال ببريد و صيغه هفتم ماضى، مضارع مرفوع، مضارع مجزوم به لَمْ استفهام آن را بنويسيد.

7. معناى باب افعيلال چيست؟

8. باب، نوع (ماضى، مضارع و امر) و صيغه اَفعال ذيل را تعيين كنيد.

تَكَشَّفَ، يَسْتَكْشِفُ، كَشَّفَ، اِنْكَشَفَ، اِسْتَرْجَعَ،

تَسْتَرْجِعُونَ، أَنْ يَتَرَحَّمَ، فَصِّلْ، نَسْتَخْدِمُ، أَصْلِحي

9. نوع، باب و صيغه فعلهاى مشخص شده را در آيات و روايات ذيل تعيين كنيد.

1. القرآن الكريم: وَلاَ تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ.

2. القرآن الكريم: فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ.

3. القرآن الكريم: فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتاً فَسَلِّمُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ.

4. القرآن الكريم: اَلْمَلاَئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِىالاَْرْضِ.

5. الإمام عليٌّ(عليه السلام): إِنَّمَا الْمَرْءُ فِي الدُّنْيَا غَرَضٌ تَنْتَضِلُ فِيهِ المَنَايَا وَنَهْبٌ تُبَادِرُهُ الْمَصَائِبُ.

6. الإمام عليٌّ(عليه السلام): مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الاْراءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَاء.

7. الإمام الصّادق(عليه السلام): قَالَ: اَلْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ إِذَا أَذْنَبَ ذَنباً أَجَّلَهُ اللَّهُ سَبْعَ سَاعَات فَإِنِ اسْتَغْفَرَ لَمْ يُكْتَبْ عَلَيْهِ شَيْءٌ.

ابواب رباعى مجرد و مزيد

فعل رباعى، فعلى است كه داراى چهار حرف اصلى مى باشد و بر دو قسم است: 1. رباعى مجرد 2. رباعى مزيد

باب رباعى مجرد

فعل رباعى مجرد داراى يك باب است: فَعْلَلَة

باب فَعْلَلَة

فعل رباعى مجرد ماضى، مضارع و مصدر آن بر وزنهاى ذيل مى آيد.

در ذيل با موارد كاربرد امر به لام، امر به صيغه، مضارع منصوب، مضارع مجزوم به لَمْ (جحد) و مضارع مجزوم به لاء (نهى) مضارع منفى و مضارع استفهامى باب فعلله آشنا مى شويم.

مصدر اين باب در بعضى موارد بر وزنِ فِعْلال نيز مى آيد; مانند:

زِلْزَال، دِحْرَاج

* نمونه صرف چهارده صيغه ماضى فعل زَلْزَلَ:

زَلْزَلَ   زَلْزَلاَ    زَلْزَلُوا  زَلْزَلَتْ زَلْزَلَتَا زَلْزَلْنَ

 زَلْزَلْتَ زَلْزَلْتـُمَا زَلْزَلْتُمْ   زَلْزَلْتِ زَلْزَلْتـُمَا زَلْزَلْتُنَّ

                             زَلْزَلْتُ   زَلْزَلْنَا

بابهاى رباعى مزيد

فعل رباعى مزيد، داراى دو باب است: تَفَعْلُل و اِفْعِلاّل

باب تَفَعْلُل

هر فعل رباعى مجردى كه به باب تَفَعْلُلْ برود، ماضى، مضارع و مصدر آن بر وزنهاى ذيل مى آيد.

بقيه موارد كاربرد باب تَفَعْلُلْ بدين قرار است: